فرماندار ویژه دقیقاً یعنی چه؟

در ایران، «فرماندار» به مقامی گفته می‌شود که یک شهرستان را اداره می‌کند. او وظیفه هماهنگی میان نهادهای مختلفی که در آن شهرستان وجود دارند را عهده‌دار است. فرمانداران، موظف به اجرای سیاست‌های انتخاباتی هم هستند.

اصولاً فرمانداری‌ها، نمایندگی‌های دولت‌اند در شهرستان‌ها؛ عزل‌ونصب و دیگر امور فرمانداران را وزارت کشور مدیریت می‌کند؛ در واقع، نمایندگان دولت در شهرستان‌ها، منصوب شخص وزیر کشورند.

فرمانداری ویژه یعنی چه؟

دولت برای اداره کشور، نمایندگانی را در مناطق مختلف معرفی می‌کند؛ مانند استاندار برای استان، فرماندار برای شهرستان و بخشدار برای بخش.

در این سلسله‌مراتب، در برخی شهرستان‌ها که از امتیازات ویژه‌ای برخوردارند، نمایندگی دولت به «فرماندار ویژه» سپرده می‌شود؛ مقامی که از فرماندار بالاتر است و از استاندار پایین‌تر.

فرماندار ویژه، معاون استاندار نیز به شمار می‌رود. مجموعه‌ای که او اداره می‌کند، وسیع‌تر از «فرمانداری» معمولی است و اختیارات او هم از اختیارات فرمانداران بیش‌تر است.

کدام شهرستان‌ها فرماندار ویژه دارند؟

هم‌اکنون دولت، ۳۸ شهرستان را از طریق «فرمانداری ویژه» اداره می‌کند و دیگر شهرستان‌ها را از طریق فرمانداری‌ها.

برای تأسیس فرمانداری ویژه در یک شهرستان، شرایط پنج‌گانه‌ای وجود دارد که اگر دو مورد از آن‌ها محقق شد، فرمانداری در آن منطقه به معاونت استانداری و فرمانداری ویژه ارتقا می‌باید.

این شرایط عبارتند از آن‌که جمعیت شهرستان بیش از ۲۵۰ هزار نفر باشد، جمعیت مرکز شهرستان بیش از ۱۲۵ هزار نفر باشد، مسافت بین مرکز شهرستان و مرکز استان بیش از ۱۲۵ کیلومتر باشد، سابقه فرمانداری بیش از ۵۰ سال داشته باشد، مساحت شهرستان بیش از ۵ هزارکیلومتر مربع باشد.

علاوه بر این سبزوار، ۳ شهرستان دیگر هم در خراسان رضوی، فرمانداری ویژه دارند: نیشابور، تربت‌حیدریه و مشهد.