خودخوانده‌ها: خشت اولی که کج نهاده شد

با نزدیک شدن به ایام انتخابات، به گروه‌ها و کانال‌های مجازی دارای نام و عناوین متنوع دعوت می‌شویم! هر کدام هم با یک سری واژه‌ها خود را معرفی کرده‌اند: جبهه، تشکل، حزب، انجمن، حلقه، کانون و …

وقتی می‌روی داخل سامانه‌های رسمی اسامی را جست‌وجو می‌کنی، می‌بینی این نام‌ها در هیچ جایی ثبت نیستند! جالب‌تر و تلخ‌تر اینکه، برای هیچ مسئولی هم مهم نیست!

طی دو انتخابات گذشته که گروهی خودشان را «یاران انقلاب» خواندند و مقام‌های رسمی اعلام کردند مجوز ندارند، عملاً ما مردم فهمیدیم که مجوز نداشتن در مواقعی خاص، مشکل زیاد خاصی هم ندارد!

قبل‌ترش در دهه هفتاد، موسسه‌ای خودخوانده برای خودش هیئت امنا معرفی می‌کرد و تا سال‌ها کسی از او نمی‌پرسید مجوز و اساسنامه‌ات کجاست؟ متأسفانه چنین رفتارهایی در دیار سربداران، بسیار مسبوق به سابقه است. مجموعه‌هایی تشکیل می‌شدند، فعالیت می‌کردند، پول جمع می‌کردند، خرج می‌کردند و آخر می‌فهمیدیم که اصلا هویتی ندارند!

چه بسیار مؤسسات خیریه یا اسامی بدون شناسنامه در این سال‌ها، مثل قارچ، کوتاه مدت فعالیت کردند و رفتند. نزدیک انتخابات، آب‌وهوا برای رشد چنین قارچ‌هایی مناسبت‌تر است.

این سال‌ها، مقام‌های جمهوری اسلامی متوجه شده‌اند که تشکل‌ها و انجمن‌ها، نیز سازمان‌های مردمی و رسانه‌های مستقل، تا چه میزان برای انسجام ساختاری جامعه تأثیرگذار هستند. در کلام بزرگان نظام بارها به حمایت از این نهادها و تسهیل فعالیت این مجموعه‌ها تأکید شده و تلاش‌های مفیدی در جهت ساماندهی و شناسنامه‌دار بودن آن‌ها از طریق سایت‌ها و درگاه‌های مشخص انجام گرفته است.

اما متأسفانه در برخورد با «بدون مجوز»ها همیشه دچار تبعیض بوده‌ایم و جامعه این مسئله را به خوبی درک کرده است. به تعبیر عامیانه اگر «از خودشان باشی» می‌توانی بدون مجوز کار کنی، اما اگر نباشی یا زبان انتقاد داشته باشی، حتی یک کار کوچک را بدون مجوز نمی‌توانی انجام دهی!

این رویه اشتباه و خطرناکی است. هرچند این خشت را در شهرستان‌های منطقه ما از ابتدا کج نهاده‌اند، اما اکنون که رویه و اراده جدیدی بر گسترش این نهادها شکل گرفته، به نظر می‌رسد مسئولان امر می‌توانند خشت جدیدی – این بار درست – بنا نهند. هر کسی مجوز کار ندارد، به سمت ساختار قانونی درست هدایت شود و قارچ‌های سمی، کوتاه‌مدت و مضر، مجال رشد در آب‌وهوای انتخابات یا هر دوران حساسی را پیدا نکنند! این زمین، باید متعلق به فعالیت‌های مردمی و تشکیلاتی درست، قانونی و موثر باشد نه سوءاستفاده‌ها!