دستشان در یک کاسه است

در میان صدها تعبیر و ضرب‌المثلی که میانِ مردمِ ما رایج شده‌اند، این یکی، مانندِ زنگِ هشدار و بوقِ کرکنندۀ آژیر خطر است! اگر مردمِ یک شهر، یک روستا، یک استان یا یک کشور، به این گزاره برسند و آن را در مراودات روزمرۀ خود تکرار کنند، یعنی اوضاع بسیار خطرناک شده است!

عمومِ مردم از پیچیدگی‌های بروکراسی و امور مدیریتی بی‌خبرند و معمولاً درک و دریافت خود از اوضاع را در قالبِ واژگان و گزاره‌های ساده بیان می‌کنند. حتی اگر اشتباه هم بکنند و حتی اگر مبالغه‌ای هم در کار باشد، به‌هرحال نقل و قولِ چنین جمله‌ای، مانند زنگِ خطری است که باید مسئولانِ امر را هشیار کند.

ادارات، نهادها، سازمان‌ها و دیگر مجموعه‌های وابسته به دولت (به معنای عامِ آن، یعنی حاکمان نه صرفاً قوۀ مجریه) مسئولیت دارند بر امور نظارت داشته باشند. حتی در دیدگاه لیبرالیسم که دست‌وپایِ دولت را جمع می‌کند باز هم نقشِ نظارتی از آن سلب نمی‌شود. طبیعتاً نظارت و داوری بر اجرای قانون، زمانی میسر می‌شود که این نهادها از مجموعه‌های خصوصی و ذی‌نفع، مستقل باشند. تصور کنید مردم به این نتیجه رسیده باشند که این‌ها با هم «دستشان در یک کاسه است»، حالا ببینید چه وضعیتِ فاجعه‌باری پیش می‌آید!

مثلاً اگر مردمِ یک روستا بخواهند از نانواییِ روستایشان گله کنند، تنها مرجع‌های در دسترسشان دهیار یا شورای روستا هستند! حالا اگر این‌ها با نانوایی دستشان در یک کاسه باشد چه؟ مجبورند رنجِ سفر به جان بخرند و بیایند به بخشداری! فرضاً آن‌هم دستش در همان کاسه باشد! می‌آیند مرکز شهرستان به اتاق اصناف، جهاد کشاورزی و صمت به‌عنوان ناظر بر نانوایی‌ها! باز حل نشود، می‌روند سراغ فرماندار! همین‌طور بالاتر!

فارغ از اینکه آیا اصلاً نیازی به چنین رنجِ سفر یا پیگیری هست یا نه، پرسشِ مهم‌تر این است که «تا کجا» دستشان در یک کاسه است؟ پاسخی که افکارِ عمومی به این پرسش می‌دهد، بسیار بسیار مهم است!

آقایان مسئول و مدیران دلسوز! حواستان را حسابی جمع کنید و از افکار عمومی مطلع باشید! مردم باید «امید» داشته باشند به دستگاه‌های دولتی یا حکومتی! نباید به این نتیجه برسند که «دستشان در یک کاسه است»! اگر امیدها در هر روستا، شهر، شهرستان، استان یا کل کشور به دستیابی به حق بالا برود، بسیاری از مشکلات در قالبِ مطالبه‌گری و پیگیری‌های مردمی قابل‌حل خواهند بود.