روزِ امیدها

روزِ دانش‌آموز گذشت و مراسم و برنامه‌های مختلفی برای آن برگزار شد. فارغ از ابعادِ مربوط به خودِ این روز، لازم است به بهانۀ این مناسبت‌ها، نگاهی به اصلِ مقولۀ «دانش‌آموزان» بیندازیم.

افرادی که امروز دانش‌آموزند، همان کسانی هستند که آن‌ها را «نسل جدید می‌نامیم» و در بعضی تحلیل‌ها، آن‌ها را در مجموعۀ نسلِ زِد (Z) به شمار می‌آورند. بعضی به آن‌ها امید می‌بینند و ویژگی‌هایی در این نسل برمی‌شمارند که ما را نسبت به آینده امیدوار می‌کند و بعضی زبان به انتقاد می‌گشایند و اشکالات و آسیب‌هایشان را برمی‌شمارند.

از جسارت، آزاداندیشی، مهارتِ دسترسی و بسیاری ویژگی‌های مثبتشان حرف زده‌اند و از عدمِ تقیُّد به ارزش‌ها، ولنگاری، سطحی بودنِ اندیشه و وابستگی‌شان به مُد نیز سخن گفته‌اند.

دانش‌آموزان در گسترۀ روستاها و شهرها، وضعیتِ یکسانی ندارند! (وقتی می‌گوییم زیستِ روستایی، منظورمان صرفاً ۲۶ درصد جمعیتِ روستانشین نیست بلکه بسیاری از شهرهای زیر ۲۰ هزار جمعیت نیز هنوز زیستِ روستایی دارند). ما باید برای تمامِ دانش‌آموزان از شهری و روستایی برنامۀ درست داشته باشیم چرا که بعضی نسخه‌ها ممکن است فقط برای شهری‌ها کارکرد داشته باشند و وقتی در روستاها اجرا می‌شوند، نتایج فاجعه‌بار داشته باشند!

قضاوت کردن در موردِ اینکه یک نسل، با این وسعت، باید ما را امیدوار کند یا بترساند، کاری است بسیار سخت ولی می‌توان در میانۀ این دو، راهبردی منطقی را نیز اتخاذ کرد: می‌توان به خوبی‌ها و نقاطِ قوتشان دل بست و از آن‌طرف با آموزش و طرح و برنامه‌های مؤثرِ دیگر، آن‌ها را در نقاط ضعفشان تجهیز کرد تا بتوانند در آینده‌ای که می‌سازند، آسیب‌هایشان را کنترل کنند.

دانش‌آموزانِ امروز به معنای واقعیِ کلمه، امیدِ آینده هستند. چه از نظرِ ما و با معیارهای ما خوب محسوب شوند و چه بد، به‌هرحال چند سالِ دیگر سکان‌دارِ امور خواهند شد. ممکن است ما در آن روزگار اصلاً زنده نباشیم یا کهن‌سالانی باشیم که چشمِ امیدمان به تصمیم‌های این نسل باشد تا بتوانیم روزگار بگذرانیم.

روزِ دانش‌آموز بر تمامِ شما ستاره‌های درخشانِ آیندۀ این سرزمین مبارک باد! امید که آینده‌ای بسازید شایستۀ روشنایی‌هایتان!