فاجعه در راه است، زیر پایمان خالی است

حسین چشمی مقدم – دانشجوی کارشناسی ارشد کشاورزی

« فاجعه در راه است، زیر پایمان خالی است. »

این یک “راز مگو” در سبزوار است.
همه می دانند، ولی هیچکس در مورد آن سخنی نمی گوید.

نه مسئولین محترم و نه ما شهروندان عزیز!

خدا نکند روزی در سبزوار زمین لرزه ای، چیزی رخ بدهد؛ وگرنه کل شهر چندین متر می رود زیرِ زمین!

چرا؟
چون که زیر اکثر خانه های این شهر خالی است…!

[divider]

مسیر قنوات سطح شهر سبزوار

سبزوار با قدمتی به بلندایِ تاریخِ موجود ایران زمین، شهری بوده بزرگ و آباد.
و این آبادی را به همت مردمان سخت کوش خود به دست آورده که با آن امکانات ابتدایی، هزاره های پیش، دل زمین را می شکافتند و آب -این مایه حیات- را از کوه های اطراف به وسیله قنات های بی شمار به اینجا -شهر سبزوار- می رساندند.

و البته جایی که آب باشد، آبادی هست.

بعدها که ما متمدن شدیم! شهرمان توسعه پیدا کرد، در تمام ابعاد و همین جور بی قاعده!

و هر جا رسیدیم خانه ای ساختیم و سرمان را می کردیم زیر سقفش و بعدها که مُردیم یکی دیگر آمد و خانه را خراب کرد و جایش یک عمارت نو ساخت.

به قول سعدی:
هر که آمد عمارتی نو ساخت
رفت و منزل به دیگری پرداخت

قنات های فوق الذکر اما کار خودشان را می کردند و همچنان به وظیفه خطیر آبرسانی مبادرت می ورزیدند.

چرا خطیر؟
چون که حالا دیگر کارشان موجب آبادی نبود. حالا روی زمین های آباد کشاورزی، خانه هایمان را -و در واقع شهرمان- را بنا کرده ایم و به آب این قنات ها احتیاجی نداریم. (چون که زمینی نمانده تا با آب آن ها آبیاری شوند.)

به آنها رسیدگی نکردیم و گذاشتیم آب در مسیر خودش هر کاری دلش می خواهد انجام دهد. و به جای آبادی، خرابی به بار آورد.

همین الآن که این مطلب را می خوانید آب قنات های قدیمی که از زیر کوچه و خیابان و خانه هایمان در گذرست؛ دارد آرام آرام خاک زیر شهرمان را می شوید و با خود می برد و در طول زمان این فرسایش آرام زیرزمینی چنان حفره ها و دالان های بزرگی ایجاد کرده که با دیدنش دچار وحشت عظیم خواهید شد.

نمونه ی فرونشستن زمین را هر روز در گوشه و کنار شهر شاهدیم و شاید بارزترین و در عین حال غم انگیزترین مورد آن چند سال پیش اتفاق افتاد که یکی از شهروندان در گودال عظیمی که درست وسط چهارراه مرکزی شهر به یکباره ایجاد شد فرو رفت و جان باخت.

نشست زمین در خیابان بیهق – ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۳

نشست زمین در خیابان خوشبین – ۲۰ مرداد ۱۳۹۳

باور کنید اگر فکری اساسی به حال این معضل بزرگ نکنیم، خدای نکرده روزی که شاید خیلی هم دور نباشد، تمام شهر به قعر زمین فرو خواهد رفت.

مطلب خنده داری هم در این زمینه وجود دارد، و آن اینکه با وجود این همه آب که زیر شهر جاری است درختان و فضای سبز سبزوار همیشه از بی آبی مفرط زجر می کشند و خشک می شوند، و هر روز از میزان فضای سبز شهری کاسته می شود که یکی از دلایل عمده آن بی آبی است!!!

انگار تا به امروز کسی عقلش نرسیده که می شود از این آب های زیرِ زمین -که مثل موریانه دارند پِی خانه ها و شهر را می خورند- استفاده مطلوب در جهت گسترش و بهبود فضای سبز کرد.

شاید هم مسئولین محترم عقل مبارکشان می رسد ولی تا به حال کسی حال انجام این کار را نداشته است!

به هر روی، آن ها که اهل فن هستند بایستی در این خصوص تا دیر نشده فکری بکنند.

به قول یکی از بزرگان که مطالعات زیادی در خصوص آب های زیرزمینی داشت، سبزوار روی اقیانوسی از آب های شیرین، تشنه است!

اگر هم مسئولین لزومی برای نگرانی در این زمینه احساس نمی کنند، بر ما شهروندان عزیز! است که برای حفظ جانمان هم که شده از ایشان بخواهیم که کاری کنند؛ تا کار از کار نگذشته است…

یک توضیح و عذرخواهی: این مطلب بیش از یک ماه در تحریریه سبزواریان به عنوان مطلب “در انتظار انتشار” قرار داشت. این تاخیر جدای از کوتاهی ما، بیشتر به خاطر بدقولی دوستانی بود که در تکمیل برخی اطلاعات به همراهی آن ها نیاز داشتیم. سبزواریان بابت این تاخیر و کوتاهی از نویسنده ی این مطلب، جناب آقای مهندس چشمی مقدم، و همچنین شما مخاطبین گرامی عذرخواهی می کند.

زمان انتشار اولیه این مطلب چند روز پیش از زلزله ی اخیر سبزوار بود و می توانست تلنگری باشد برای مسئولینی که فکر می کنند “مرگ فقط برای همسایه است”.

امیدواریم مخاطبان عزیز سبزواریان ما را در ادامه ی این مسیر همراهی کنند.