هجوم آهوان پناهگاه شیراحمد به مزارع کشاورزان سبزواری

به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهدمقدس، شهرستان سبزوار با اقلیم نیمه بیابانی خود زادگاه بسیاری از گونه‌های چهارپا حیات وحش ایران به شمار می‌رود. پناهگاه شیراحمد سبزوار در فاصله پنج کیلومتری شهرستان سبزوار به عنوان زیستگاه پرورش آهوی ایرانی به عنوان پناهگاه حیات وحش شناخته می‌شود.

این پناهگاه با مساحتی بالغ ‌بر ۲۲ هزار و ۸۰۰ هکتار یکی از مناطق مهم حفاظت شده در خراسان رضوی محسوب می‌شود؛ ۱۶۰ گونه پستاندار، ۶۰ گونه پرنده و دیگر انواع جانوری و گیاهی را در خود جای داده است.

یکی از گونه‌های برجسته جانوری در این پناهگاه، آهوی ایرانی است که از لحاظ بزرگی جثه و طول شاخ در سطح ملی زبانزد است. این روزها اما کاهش بارندگی و وقوع خشکسالی در منطقه و در راستای آن فقر مراتع پناهگاه حیات وحش شیراحمد سبزوار، سبب هجوم آهوان به مزارع کشاورزی و ایراد خسارت به محصولات و زمین‌های کشاورزان منطقه شده است.

خواسته کشاورزان منطقی و به حق است

اسماعیل نصرآبادی؛ معاون فنی و عمرانی فرمانداری شهرستان سبزوار درباره پناهگاه حیات وحش شیر احمد سبزوار و اعتراض کشاورزان می‌گوید: ما معتقدیم اعتراض کشاورزان به حق و منطقی بوده و به دنبال رفع مشکلات هستیم. در جلسه‌ای نیز که اخیرا در فرمانداری با حضور نمایندگان کشاورزان  تشکیل شد به چند راهکار کوتاه مدت و بلند مدت رسیدیم.

وی ادامه می‌‌دهد: در وهله اول به دنبال تکمیل فنس کشی محدوده پناهگاه هستیم تا بتوانیم به صورت طبیعی از خروج آهوان از پناهگاه و هجوم به زمین‌های کشاورزی جلوگیری کنیم. در مرحله بعدی به دنبال دریافت مجوز حفر یک حلقه چاه هستیم تا با وسعت کشاورزی مشکل کمبود تغذیه آهوان را  تا میزان زیادی حل و فصل کنیم، متاسفانه با توجه به تعداد زیاد این چهارپایان علوفه دستی نیز که برای تغذیه استفاده می‌شود کفاف نمی‌دهد و گرسنگی این چارپایان را به سمت مزارع و زمین‌های کشاورزی سوق می‌دهد.

معاون فنی و عمرانی فرمانداری شهرستان سبزوار  در جواب این که میزان خسارت به زمین‌های کشاورزی برآورد شده یا خیر پاسخ داد: برخی اوقات از داخل باغات فقط عبور نموده‌اند یا به صورت گروهی به یک زمین مشخص هجوم آورده‌اند اما با توجه به خشکسالی و شرایط، همان خسارت کم هم برای کشاورزان جبرانش سخت به نظر می‌رسد.

نصرآبادی در ادامه با دعوت از  دوستداران محیط زیست افزود: از تمامی دوستداران محیط زیست و حیوانات دعوت می‌کنیم تا با کمک‌های خود امکان تهیه علوفه دستی را به میزان بیشتری فراهم کنند. البته تا امروز نیز باید از همکاری سمن‌ها و دوستداران محیط زیست تشکر کرد. بسیاری  افراد حتی خارج از استان در تهیه علوفه به ما کمک کرده‌اند اما کفاف کمبودها نشده تا بتوانیم سرمایه ملی و طبیعی را حفظ نماییم.

کشاورزان تاوان ازدیاد نسل آهوان را ندهند

یکی از کشاورزان سبزواری معترض به وضعیت موجود می‌گوید: کشاورزان ما با این همه مشکلات کم‌آبی و  نبود امکانات روز و شب عرق می‌ریزند تا بتوانند در آخر سال حاصل دسترنج خود را به دست بیاورند. اما این روزها هر بار به زمین‌هایمان سری می‌زنیم با صحنه‌ای از هجون آهوان، لگدمال شدن محصول و خورده شدن آن روبرو می‌شویم.

این کشاورز می‌افزاید: این مشکل مربوط به امروز و دیروز هم نمیشود. چندین مکاتبه و رایزنی صورت گرفته اما تنها تغییر اضافه شدن جمعیت آهوان و در نتیجه خسارت بیشتر به کشاورزان منطقه بوده است. واقعا باید فکری به حال سرریز شدن جمعیت این آهوان در منطقه کرد. قرار نیست کشاورزان تاوان این ازدیاد نسل را با از بین رفتن محصولاتشان بدهند. حداقل کاری که اداره حفاظت محیط‌زیست می‌تواند انجام دهد محصور کردن پناهگاه است تا زمین‌های ما در امان بماند. کشاورزان منطقه در صورت اقدام اداره محیط زیست حاضر به همکاری در این باره هستند.

لزوم همکاری و همیاری مسئولان

ذبیح الله آرمین عضو شورای شهر شهرستان سبزوار پیرامون اعتراض کشاورزان سبزواری به آسیب‌های وارد شده به زمین‌های کشاورزی گفت: تا امروز در شورای شهر جلسه‌ای برگزار نشده اما مطلع هستم که جلسه‌ای در فرمانداری سبزوار برگزار شده اما می‌دانم از سوی برخی سمن‌ها به صورت خودجوش شماره حسابی اطلاع رسانی شده که همشهریان دوستدار محیط زیست اقدام به کمک مالی برای تهیه علوفه کنند و کمک‌های خوبی هم شده و علوفه به صورت خشک خریداری شده تا بتوان به طریقی از خسارت به مزارع جلوگیری کرد.

این عضو شورای شهر شهرستان سبزوار افزود: البته به صورت مکتوب اعتراضی از جانب کشاورزان به شورای شهر داده نشده که بخواهیم پیگیری کنیم.در ثانی چون موضوع در حوزه شهری نیست، شورای شهر نمی‌تواند مستقیما پیرامون این موضوع ورود کند اما خوب نیازمند همکاری و همیاری همه مسئولان شهرستان است تا حل و فصل شود.

به دنبال راه حل اصولی هستیم

حمیدرضا صادقی رئیس اداره حفاظت از محیط زیست سبزوار پیرامون موضوع هجوم آهوان پناهگاه شیراحمد به مزارع و زمین‌های کشاورزان منطقه اظهار داشت: در اطراف پناهگاه شیراحمد حدود ۱۵ روستا  وجود دارد که زمین‌ها، باغات و مزارع کشاورزی در حاشیه پناهگاه متعلق به کشاورزان همین روستاها است. با توجه به خشکسالی و کمبود خوراک در داخل پناهگاه و اینکه امسال با اندکی زمستانی و بهاره مناسبی نیز در منطقه صورت نگرفت؛ مرتفع‌های داخل پناهگاه تقریا خشک است لذا آهوان برای تغذیه به سمت زمین های کشاورزی هجوم می آورند که بالطع اعتراض کشاورزان را در پی داشته است.

رئیس اداره حفاظت از محیط زیست سبزوار پیرامون راهکار حل این مشکل ادامه داد: ما از اول اردیبهشت ماه امسال به دنبال حل مقطعی مشکل به صورت دستی اقدام به تغذیه این آهوان کرده‌ایم. علوفه دستی در داخل پناهگاه خریداری و در دسترس حیوانات قرار می‌گیرد.  هرچند ما مخالف تغذیه  باعلوفه دستی هستیم زیرا در دراز مدت مشکلاتی را در چرخه محیط زیستی پدید خواهد آورد و از طرف دیگر در آینده با حذف آن، حیوانات را دچار آسیب خواهند شد. در حال حاضر به  صورت ترکیبی از تغذیه دستی و طبیعی استفاده می‌کنیم. در واقع سعی کرده‌ایم با علوفه دستی بخشی از کمبود خوراک طبیعی داخل پناهگاه این حیوانات را جبران کنیم.

صادقی با اشاره به خریداری بیش از ۱۵ تن علوفه از اول اردیبهشت ماه، موجودی حال حاضر علوفه دستی را تا آخر مردادماه برآورد کرد و افزود: این میزان علوفه نیز با کمک مرکز استان و نیز کمک‌های سمن‌ها و انجمن‌های حمایت از حیوانات و محیط زیستی انجام شده است. برخی سمن‌های محیط زیستی خارج از استان مانند سمن‌های تهران یا اراک به ما در تهیه علوفه کمک مالی کرده‌اند که جای تشکر و قدردانی دارد.

رئیس اداره حفاظت از محیط زیست سبزوار راه حال منطقی و اصولی برای رفع مشکل را حفر چاه به عنوان جایگزینی قنات نیمه خشک شده داخل پناهگاه  دانسته و افزود: خوشبختانه مجوز حفر چاه با همکاری نماینده استان اخذ شده است. بدین ترتیب می‌توانیم در پناهگاه کشت داشته باشیم. از طرفی فنس‌کشی کامل اطراف پناهگاه نیز دیگر راه حل منطقی است که البته حدود ۱۲ کیلومتر فنش‌کشی شده اما  حدود ۲ کیلومتر باقیمانده که امیدواریم به زودی این مسافت باقیمانده نیز فنش‌کشی شود.

صادقی خاطرنشان کرد: در پناهگاه شیر احمد حیوانات دیگر مانند روباه، بز، کفتار، شغال و پرندگانی مانند هوبره، باقرقره شکم سیاه نیز زیست  می‌کنند. حدود ۱۰۰۰ راس آهو در این منطقه وجود دارد در حالی که ظرفیت استاندارد آن حدود ۷۰۰ راس است. در واقع باید گفت پناهگاه شیر احمد سبزوار زیستگاه‌های آهوی خالص ایرانی دانست.