پایتخت کتاب، فرصتی برای شهر مفاخر ادبی

در روزهای اخیر، اخبار مسرت‌بخشی از قول مسئولان شهرستان و استان منتشر می‌شود مبنی بر ورود نام سبزوار به لیست نهایی نامزدهای پایتخت کتاب. از گفته‌ها چنان برمی‌آید امسال امید نسبتاً زیادی هم به کسب این عنوان وجود دارد.

سبزوار را گاهی «پایتخت نثر» خوانده‌اند، چرا که نویسندگان بزرگان تاریخ چون ابوالفضل بیهقی، ابوالحسن بیهقی، عطاملک جوینی، خواجه‌نظام‌الملک طوسی تا نویسندگان معاصری چون علی شریعتی و محمود دولت‌آبادی ریشه از این خاک داشته‌اند.

دولت‌آبادی، آنقدر در ادبیات معاصر و داستان جهان مشهور و معروف است که به تنهایی برای گران کردن وزنه ادبی این دیار کافی است! باید دید اثرگذاری این مفاخر و نام بزرگشان و کارهایی که به تبع این ساختار فرهنگی در شهرستان انجام گرفته، به کسب عنوان پایتختی کتاب می‌انجامد؟

شهرستان سبزوار برای چندین دوره متوالی در جشنواره ملی کتابخوانی رضوی جزء شهرستان‌های برتر بوده است. انجام برنامه‌های ترویجی و قصه‌گویی از منابع جشنواره توسط کتابداران در مدارس، مهد کودک‌ها، مساجد، پارک‌ها، حاشیه‌های شهر، روستاها و عشایر و … نیز تعامل بین دستگاهی باعث شد تا شهرستان سبزوار با مشارکت حداکثری و ارائه آثار فاخر به این جشنواره تا کنون برگزیدگان کشوری و استانی در بخش خانوادگی و انفرادی داشته باشد.

راه‌اندازی کتابخانه‌های کوچک مهربانی در مناطق ۸ گانه حاشیه‌های شهر سبزوار توسط خیرین و دبیرخانه ستاد بازآفرینی شهری و با همراهی اداره کتابخانه‌ها از دیگر اقدامات مفید در این حوزه بود.این طرح که با هدف در دسترس قرار دادن کتاب برای کودکان و نوجوانان روستاها و مناطق حاشیه اجرا شد مورد استقبال کم‌نظیر مردم قرار گرفت.

اجرای طرح کتاب موتوری در ایام کرونا، با هدف ارسال کتاب به در منازل، راه‌اندازی کتابخانه مشارکتی فقیه سبزواری در منطقه عیدگاه نمونه‌های دیگری هستند. این کتابخانه با قریب به ۶ هزار کتاب در ۳ سال فعالیت خود توانسته مخاطبان بسیاری از اقشار مختلف مردم ویژه کودک و نوجوان را به خود جذب نماید و با تبدیل شدن به یک پایگاه فرهنگی و ارائه برنامه‌های متنوع کتابخوانی، آموزشی، جمع‌خوانی کتاب، شاهنامه‌خوانی و … اوقات فراغت کودکان و نوجوانان را پر نماید.‌ جالب آنکه تمام کتابداران و مربیان این کتابخانه به صورت افتخاری فعالیت می‌کنند.

کتابخانه‌های سبزوار تبدیل شده‌اند به یک پاتوق فرهنگی و یک فرهنگسرای اجتماعی که با آموزش‌های غیرمستقیم و غیررسمی برای تمام اقشار در تمام گروه‌های سنی تأثیر مثبتی بر ارتقاء سطح فرهنگ همشهریان خواهد داشت.

در حال حاضر بیش از ده ها محفل ادبی و قرآنی در کتابخانه‌ها فعال‌اند:
محفل ادبی مشکات شعر
حلقه داستانی کویر (آموزش نویسندگی)
محفل بوستان‌خوانی
انجمن مثنوی‌خوانی با هدف خوانش و نقد مثنوی
انجمن بیهقی‌خوانی
انجمن شاهنامه‌خوانی برای کودکان
محفل قاصدک قصه‌گو: با هدف استفاده از ظرفیت مادران قصه‌گو
محافل، نقد و تفسیر قرآنی، صحیفه سجادیه و نهج‌البلاغه با همکاری اساتید حوزه
کارگاه‌های فرزندپروری برای مادران و پدران توسط اساتید دانشگاهی…

شهرستان سبزوار جزء شهرهای پیشرو در حوزه توسعه و ساخت و ساز کتابخانه توسط خیرین با ۵ کتابخانه خیرساز نهادی و مشارکتی و ۳ کتابخانه در حال احداث در مناطق حاشیه و روستاهای پر جمعیت شهرستان است. انتخاب خیر برتر کشوری حاج عباسعلی کوشکباغی خیر کتابخانه شهدای گمنام در همین راستا بوده است.

اجرای طرح خلاقانه پویش بنای کاغذی با هدف جذب مشارکت مردمی در اهدای کتاب و کمک به ساخت کتابخانه با استقبال بی‌نظیر مردم، کسبه، بازاریان، بخش صنعت، نهادهای دولتی و غیر دولتی سمن‌های مردمی و دستگاه‌های اجرایی با اهدای بیش از ۳۰ هزار عنوان کتاب و جلب ۳ میلیارد ریال کمک‌های نقدی و غیر نقدی همراه بوده است.

اجرای طرح قاصدک قصه‌گو با هدف بهره‌برداری از ظرفیت بانوان و زنان خانه‌دار در انتقال مفاهیم ملی و دینی از طریق قصه و ایجاد انگیزه برای علاقه‌مندی کودکان و نوجوانان به کتاب و کتابخوانی دیگر طرح این حوزه بود.

طرح جغرافیای مهربان با همکاری گروه جهادی شهدا و همراهی رادیو فرهنگ، راه‌اندازی کتابخانه شهدای ملوند با هزینه بالغ بر ۵۰۰ میلیون ریال، با مساعدت خیرین و دهیاری، اهدای بیش از ۱۰ هزار عنوان کتاب کودک و نوجوان به کتابخانه‌های شهرستان سبزوار توسط گروه جهادی شهدا، طرح «صدایت را اهدا کن» با هدف گویاسازی منابع مورد نیاز جامعه نابینایان و در دسترس قرار دادن تولید محتوای بیش از ۳۵۰ عنوان کتاب برای جامعه نابینایان توسط کتابخانه حاج ملا هادی سبزواری و … چند مورد از صدها فعالیتی است که سمن‌ها، نهاد کتابخانه‌ها، انجمن خیرین کتابخانه‌ساز و دیگر ادارات و نهادهای مردمی و دولتی حوزه کتاب، در سبزوار انجام داده‌اند.