یلدا، آموزه‌ای باستانی برای کنار هم بودن

هفتۀ گذشته، پس از شهرآوردِ پایتخت، ویدیوکستِ برنامۀ «فوتبال ۳۶۰» را با اجرای فردوسی‌پور تماشا کردم و بسیار لذت بردم. بعد از قطع شدنِ برنامۀ نود دیگر لیگ برتر را ندیده بودم و احساس خوبی داشتم از اینکه می‌توانم از این به بعد به شوق فوتبال ۳۶۰ دوباره بازی‌های لیگ را به ذوق ببینم. جالب آن‌که در زمان این فکرها، احساس می‌کردم در حالِ انجام یک «کنشِ سیاسی» هستم! ناگهان خنده‌ام گرفت از اینکه چقدر همه‌چیز دچار رنگِ سیاسی و بدتر از آن دچار «دوگانگیِ سیاسی» شده است! حتی فوتبال!

از مراسم مذهبی گرفته تا مراسم ملی و از پوشش و لباسمان گرفته تا تشییع و تدفین، همه را در دوگانه‌ها تعریف کرده‌ایم! به تعبیری دو «نظامِ هنجاری» ایجاد شده که نمی‌توانند همدیگر را تحمل کنند و یکی نمی‌تواند بزرگداشت کوروش را تحمّل کند و آن دیگر مراسمِ باشکوهِ سوگواری در مورد شهیدِ بزرگِ تاریخ را!

یلدا اما، توانسته ما را در یک مسئله موافق کند! افراد، از هر دو نظامِ هنجاری، یلدا را بزرگ می‌دارند، به آن احترام می‌گذارند و مراسم به پا می‌کنند. ممکن است صورت و شکلِ این مراسم بسیار متفاوت باشد اما در نفسِ عمل، همگی همراه هستیم.

نوادگان خانواده از هر نوعِ نظام هنجاری که باشند، شبِ یلدا زیر سایۀ پدربزرگ و مادربزرگ یا مهمانی‌های دوستانه توانسته‌اند جمع شوند و شبی را کنارِ هم بگذرانند! درصدِ زیادی از جمعیتِ این کشور، این شب را خوش خواهند گذراند و همۀ مشکلاتِ اجتماعی، اقتصادی، سیاسی یا فرهنگی و بسیاری تلخی‌ها نتوانسته است مانعِ این «خوش» بودن شود.

در مورد یلدا و علتِ پیدایش و توسعۀ آن کتاب‌ها و مقاله‌های علمی زیادی هست و علاقه‌مندان می‌توانند از ارتباط این جشنِ باستانی با دورانِ ماقبلِ تاریخی و «میترا وارونا» تا «جشن کریسمس» مطالعاتِ جذابی داشته باشند، اما هر کدام از این فرضیات که درست یا غلط باشند، به هر حال این آیین، بازمانده‌ای از ژرفای تاریخِ این ملت است.

جشن و گردهمایی برای پایانِ تاریکیِ طولانی‌ترین شبِ سال و آغازِ امید! پیروزی روشنی بر سیاهی! دوگانه‌ای بازمانده از اسطوره‌های ایرانی! انگار اجدادِ ما از آن زمان‌های دور، هدیه‌ای ارسال کرده‌اند و یادگاری برای ما گذاشته‌اند تا این ملت با آن بتواند همیشه اتحاد و همتایی خود را باز یابد حتی در دورانِ جدایی‌ها یا سختی‌ها.

این شب را به همۀ شما مخاطبانِ عزیز تبریک می‌گوییم و امید داریم که همه با هم، در این همایندیِ زیبا به این نکته تأمل کنیم: می‌توانیم با هم کنار بیاییم و می‌توانیم چیزهایی مشترک بیابیم به عنوان یک ملت، تا بتوانیم به صورت مشترک آن‌ها را – با احترامِ به هم و در کنار هم – بزرگ بداریم! این «باهم‌بودن» ما را قوی خواهد ساخت.