اوباما، روحانی، پوتین و اولاند سخنرانان روز افتتاحیه مجمع عمومی

وب‌سایت سازمان ملل چهارشنبه برنامه زمان‌بندی سخنرانی مقامات کشورهای دنیا در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل در سال جاری را منتشر کرد که بر اساس آن سخنرانی رئیس‌جمهوری ایران در صبح روز افتتاحیه انجام می‌شود.

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، بر اساس جدول زمانی سازمان ملل، فاصله میان سخنرانی روسای‌جمهور آمریکا و ایران در اجلاس سال جاری در نیویورک با احتساب زمان ۱۵ دقیقه برای هر رئیس‌جمهوری تنها ۷۵ دقیقه است، زمان‌بندی‌ای که اگر صحت داشته باشد، تاکنون در تاریخ اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل دست‌کم در دوران پس از انقلاب اسلامی سابقه نداشته است.

جدول زمانی که نشریه گاردین هم آن را بازنشر کرده است نشان می‌دهد که باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا، سخنران دوم صبح روز نخست اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل در روز ۲۸ سپتامبر است و پس از آن مقامات پنج کشور دیگر به سخنرانی می‌پردازند و ۷۵ دقیقه پس از سخنرانی اوباما، حسن روحانی سخنرانی خود را ایراد خواهد کرد.

این در حالی است که در دوران حضور مقامات ایران در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل، سابقه نداشته که سخنرانی مقامات دو کشور با یک فاصله زمانی کوتاه اتفاق بیافتد و پیش از اجلاس امسال، کمترین فاصله زمانی مربوط به سخنرانی روسای جمهور آمریکا و ایران بیش از چند ساعت بوده است. برای مثال در سال ۲۰۱۳ سخنرانی رئیس‌جمهوری آمریکا در صبح ۲۴ سپتامبر و سخنرانی روحانی رئیس‌جمهوری ایران در بعدازظهر همان روز انجام شده است.

یا در سال ۱۹۹۹ بیل کلینتون رییس‌جمهوری وقت آمریکا در نوبت صبح و خاتمی رییس جمهوری وقت ایران نیز در نوبت بعد‌از ظهر سخنرانی داشته است. البته شنیده شد که در آن موقع، این امکان به ایران داده می‌شود که سخنرانی رییس‌جمهوری ایران با فاصله زمانی کم از سخنرانی بیل کلینتون یعنی دو نفر پس از رئیس جمهوری آمریکا، انجام شود که مورد قبول تهران قرار نمی‌گیرد. بنابراین، اگر گزارش گاردین صحیح باشد، این نخستین بار است که مقامات ارشد دو کشور در یک فاصله زمانی بسیار کوتاه و هر دو در صبح روز افتتاحیه سخنرانی خود را انجام می‌دهند، مسئله‌ای که امکان دارد منجر به حضور هر یک از این دو رئیس‌جمهوری در محل برگزاری اجلاس مجمع عمومی در زمان سخنرانی فرد دیگر شود. به بیان دیگر این احتمال وجود دارد که روحانی در هنگام سخنرانی اوباما در محل ایراد سخنرانی حضور داشته باشد.

اما نکته جالب دیگر گزارش منتشر‌شده توسط گاردین این است که از میان پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل، مقامات ارشد چهار کشور شامل آمریکا، چین، روسیه و فرانسه همگی در صبح افتتاحیه به ایراد سخنرانی خواهند پرداخت و تنها سخنرانی نماینده انگلیس به دلیل آنکه قرار نیست دیوید کامرون، نخست‌وزیر این کشور، در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی کند، در روز دوم اجلاس و به وسیله فیلیپ هاموند، وزیر امور خارجه، انجام خواهد شد.

این مسئله نیز با توجه به اینکه زمان سخنرانی چهار کشور عضو دائم شورای امنیت در کنار رئیس‌جمهوری ایران فاصله زمانی بسیار کمی دارد، از اهمیت بسزایی برخوردار است. به طوری که بر اساس گزارش گاردین، قرار است باراک اوباما به عنوان نفر دوم، ژی جینپینگ، رئیس‌جمهوری چین به عنوان نفر چهارم، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه به عنوان نفر ششم، حسن روحانی به عنوان نفر هشتم و فرانسوا اولاند، رئیس‌جمهوری فرانسه به عنوان نفر نهم روز افتتاحیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل در نوبت صبح سخنرانی کنند.

این وضع هم تاکنون سابقه نداشته که در یک روز و در بازه زمانی صبح روز افتتاحیه اجلاس روسای جمهور چهار کشور از پنج کشور عضو دائم شورای امنیت در کنار رئیس‌جمهور ایران و با فاصله زمانی کم به ایراد سخنرانی بپردازند، مسئله‌ای که به احتمال زیاد بر متن سخنرانی‌ها تاثیرگذار خواهد بود.

جمع‌بندی تمامی این مسائل می‌تواند نشان از این داشته باشد که دستیابی به توافق هسته‌ای در وین در کنار دیگر تحولات صورت گرفته اخیر در عرصه دیپلماتیک در دنیا باعث شده است تحولی جالب توجه در برگزاری مراسم سخنرانی مقامات کشورهای مهم دنیا در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل رخ دهد.

این مسئله به ویژه از آنجا اهمیت می‌یابد که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه نیز پس از ۱۰ سال برای نخستین بار در اجلاس مجمع عمومی حضور می‌یابد و سخنرانی می‌کند. مسئله‌ای که به اعتقاد تحلیلگران می‌تواند بسته به لحن و نحوه سخنرانی پوتین، نقش بسزایی در افزایش تعامل میان روسیه و غرب در آینده سیاسی دنیا داشته باشد.

نکته مهم دیگر گزارش گاردین، ادعای این نشریه مبنی بر احتمال دیدار اوباما و روحانی در حاشیه اجلاس در روز نخست است. ادعایی که در صورت صحت اگرچه مشکلات بسیاری را برای دو رئیس‌جمهوری در عرصه داخلی کشورهایشان ایجاد خواهد کرد و باعث هجوم انتقادات محافل داخلی چه در ایران و چه در آمریکا و حتی حملات لفظی نخست‌وزیر اسرائیل به این دیدار احتمالی شود.

در این حال اشاره به دو نکته درباره جدول اعلام شده گاردین وجود دارد، نخست آنکه برای نخستین بار در دوران حضور نمایندگان ایران در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل، رئیس‌جمهوری در صبح روز افتتاحیه و به بیان دیگر در مراسم افتتاحیه سخنرانی خواهد کرد و نکته دوم اینکه برای اولین بار است که سخنرانی مقام آمریکایی و مقام ایرانی در یک نوبت انجام می‌شود.

بر اساس اطلاعات مندرج در وب‌سایت مجمع عمومی سازمان ملل، مقامات ایران و آمریکا تنها در شش سال از ۱۵ سال اخیر در اجلاس مجمع عمومی در یک روز سخنرانی کرده‌اند که آن هم در دو نوبت بوده است، به طوری که نماینده آمریکا که عمدتا رئیس‌جمهوری این کشور است در نوبت صبح و نماینده ایران در نوبت بعداظهر سخنرانی خود را انجام داده‌اند. همچنین در سال‌های دیگر دست‌کم یک روز فاصله میان سخنرانی مقامات دو کشور وجود داشته است.

لازم به ذکر است که در ۵۳ مین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل، برنامه ریزی سخنرانی روسای جمهور ایران و آمریکا در نوبت صبح قرار گرفته بود. اما با مخالفت سید محمد خاتمی رئیس جمهور وقت سخنرانی به نوبت عصر موکول می‌شود. بیل کلینتون سخنرانی خود را در همان روز و در مجمع عمومی سازمان ملل انجام می‌دهد و پس از خروج از سازمان، برای شنیدن سخنرانی رئیس‌جمهوری وقت ایران به مقر سازمان ملل در نیویورک بازمی‌گردد.